Kardinaal Hollerich sj (l) en kardinaal Grech (m) bij de presentatie van de nieuwe samenstelling van de bisschoppensynode
Op 26 april is in het Vaticaan een persverklaring uitgegeven inzake het besluit van paus Franciscus om de deelname aan de synodebijeenkomst in oktober 2023 ook open te stellen voor ‘niet-bisschoppen’: priesters, diakens, vrouwelijke en mannelijke (priesters én broeders) religieuzen, en andere leken. Deze 80 ‘niet-bisschoppen’, waarvan de helft vrouw zal zijn, krijgen ook stemrecht. Daarmee krijgen vrouwen voor het eerst stemrecht in een bisschoppensynode.
Zorg voor de gehele Kerk
In het persbericht wordt uitvoerig ingegaan op het begrip ‘Bisschoppensynode’. Deze werd door paus Paulus VI in 1965 ingesteld als “een permanente bisschoppensynode voor de universele Kerk, rechtstreeks en onmiddellijk onderworpen aan Onze macht”, met als taak “de paus te adviseren en aldus deel te nemen aan de zorg voor de gehele Kerk”. In de berichtgeving van het Vaticaan wordt de bijeenkomst in oktober 2023 dan ook consequent de ‘16e gewone algemene vergadering van de bisschoppensynode’ genoemd. Paulus VI heeft echter vanaf het begin duidelijk gemaakt dat “deze synode … zoals elke menselijke instelling, in de loop van de tijd verder kan worden vervolmaakt”.
Tijd voor vervolmaking
Paus Franciscus vond blijkbaar dat het tijd was voor zo’n ‘vervolmaking’. Hij maakte van die ‘algemene vergadering van de bisschoppensynode’ een proces en nodigde het gehele Volk Gods uit, samen op pad te gaan en zich, al luisterend naar elkaar, uit te spreken over de toekomst van de kerk. Dat synodale proces moest in drie opeenvolgende fasen verlopen: een voorbereidende, vierende en uitvoerend fase. De voorbereidende fase – raadpleging van het Volk Gods in de afzonderlijke Kerken (lees: landen), beraad binnen de bisschoppen-conferenties aldaar en binnen de Continentale Raden van Bisschoppenconferenties – is inmiddels achter de rug. De vergadering in oktober in Rome wordt aangemerkt als de ‘vierende fase’. Het Instrumentum Laboris (werkdocument) dat de basis zal vormen voor het werk van de vergadering in oktober is ‘de vrucht van dit proces van luisteren op alle niveaus van het leven van de Kerk’.
Paus benoemt leden
In het persbericht wordt benadrukt dat het ‘specifiek episcopale karakter van de synodevergadering niet wordt aangetast’. Dat blijkt uit de ‘numerieke verhouding tussen bisschoppen en niet-bisschoppen’ en uit de manier waarop deze laatste worden benoemd. Zij vormen slechts 25% van het totale aantal leden van de Vergadering. Ook zijn zij geen vertegenwoordigers van enig kerkelijk orgaan, maar worden door de paus benoemd op basis van de voorstellen vanuit de Continentale Raden van Bisschoppenconferenties (voor Europa, de CCEE).De laatste zin van het persbericht luidt: “De Vergadering zal de gelegenheid krijgen zich te bezinnen op haar eigen concrete ervaringen, teneinde voorstellen te formuleren over hoe het in de toekomst verder moet”.
Lees hier het volledige bericht in het Engels
Meer informatie en de veel gestelde vragen in diverse talen, lees hier verder.
