Richard Steenvoorde OP
Bij het verschijnen van het slotdocument van de Europese Continentale Vergadering in Praag maakte Richard Steenvoorde OP een korte duiding van de Nederlandse bijdragen in dit document. Binnenkort verschijnt ook de Nederlandse vertaling van het slotdocument op deze website.
Inbreng van deelnemers
Het slotdocument is een gestructureerde samenvatting van de gesprekken tijdens de Europese continentale fase in februari in Praag. Een team van onafhankelijke experts schreef deze samenvatting tijdens de synodale bijeenkomst op grond van de inbreng van de deelnemers in de zaal en online. Aan het einde van de synodale bijeenkomst werd een eerste versie voorgelezen en daarna konden alle deelnemers ter plekke of digitaal nog suggesties doen.
Breder levend gevoel
In het document worden regelmatig de individuele bijdragen van de verschillende delegaties genoemd. Dat betekent niet dat dit standpunt dan ‘gewonnen’ heeft. Als een delegatie geciteerd wordt, dan wil dat alleen maar zeggen dat deze bijdrage een breder levend gevoel tijdens de bijeenkomst het beste verwoord heeft. De bijdrage van de Nederlandse delegatie wordt in totaal 5 keer geciteerd in het slotdocument. Ik zal de vijf citaten hieronder kort duiden.
Open wonden
Het eerste citaat vinden we in het hoofdstuk waar gesproken wordt over de open wonden, de vooroordelen en de herinneringen aan misbruik in de kerk:
“Alleen wanneer we luisteren naar de stemmen die vaak niet gehoord worden, kunnen we groeien en onderscheiden. We willen in het bijzonder luisteren naar specifieke groepen in de Kerk: arme mensen, gemarginaliseerde mensen, mensen die zich buitengesloten voelen of niet welkom, de LHBTQ gemeenschap, gescheiden en hertrouwde mensen, migranten, en mensen wiens leven niet geworden zijn waarop ze gehoopt hadden.” (Final Document, 40, p. 51).
Jongeren
Het tweede citaat vinden we in het pleidooi van de synode voor meer aandacht voor jongeren:
“Meer dan ooit zijn jongeren op zoek naar geborgenheid, authenticiteit, en autonomie. Velen lijden aan depressies en eenzaamheid, en niemand geeft om ze of luistert naar ze. Jonge mensen zijn nu al in onze kerk, en niet pas in de toekomst.” (Final Document, 47, p. 53).
Oefenen in synodaliteit
Synodaliteit gaat niet vanzelf. Het vraagt om het aanpassen van de structuren van de kerk en samen leren het proces te voeren. Het derde citaat stelt daarom dat:
“…de vorming in concrete praktijken van synodaliteit en oprecht luisteren naar de ander en naar de Heilige Geest noodzakelijk is.” (Final Document, 51, p. 54)
Taalgebruik
Synodaliteit in Europa vindt plaats in de context van de spanningsvelden tussen de kerk en de seculiere wereld, en tussen traditie en verandering. Dat leidt vaak tot spraakverwarring. In het vierde citaat vroeg de Nederlandse delegatie aandacht voor het feit dat:
“…de geloofstaal waarin de Kerk spreekt vaak heel anders is dan het alledaagse taalgebruik en interpretatie door mensen.” (Final Document, 61, p. 57).
Vrouwelijk leiderschap
De laatste Nederlandse bijdrage vinden we in een overzicht van het gesprek over het gezamenlijk verantwoordelijkheden dragen in de kerk, en de diversiteit van de charisma’s en pastorale bedieningen.
“Zonder twijfel voelen mensen dat de deelname van leken en in het bijzonder vrouwen op alle niveaus van de kerk prioriteit heeft […] de kerk heeft de stemmen en het bijzondere leiderschap en de gemeenschapsopbouwende kwaliteiten van vrouwen nodig.” (Final Document, 76, p. 61)
Geleidelijk proces
Zoals gezegd, de synode is geen wedstrijd wie het meest genoemd wordt. Sterker nog, in eerste instantie ontbrak iedere verwijzing naar Nederland in de tekst. Dat is ook een les. In het synodale proces duurt het soms even voordat iedere stem echt gehoord wordt. Met die les in het achterhoofd, kijk ik vol vertrouwen uit naar de volgende fase van het proces dit najaar in Rome.
Richard Steenvoorde OP
Lid van de Nederlandse synodale delegatie in Praag
Ga naar het Slotdossier
